زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

معنای حرفی





معنای حرفی، معنای فاقد استقلال ذاتی، می باشد.


۱ - تعریف



معنای حرفی، مقابل معنای اسمی بوده و عبارت است از معنایی که استقلال ذاتی ندارد؛ یعنی در افاده معنای خود تابع وجود معنای دیگری است و به تنهایی معنای خود را افاده نمی‌کند، مانند: معنای کلمه «مِن» در جمله «سرت من البصرة» که دلالت «من» بر معنای ابتدائیت ، بر وجود معنای بصره و سیر متوقف است.

۱.۱ - از دیدگاه اصولیو


اصولیون معتقدند هر معنای نسبی که بر ارتباط میان دو مفهوم مستقل دلالت کند، معنای حرفی است؛ پس معانی حروف و هیئت‌ها، چه هیئت جمله ناقصه و چه هیئت جمله تامه، از مصادیق معانی حرفی به شمار می‌آید.
چون معنای حرفی بر نسبت و ارتباط بین دو مفهوم مستقل دلالت می‌کند و قوام هر نسبتی به دو طرف آن است، همیشه به طور غیر مستقل لحاظ می‌شود؛ به خلاف معنای اسمی که می‌تواند به صورت مستقل لحاظ شود؛ بنابراین، تفاوت معنای اسمی و معنای حرفی همان استقلالیت و تبعیت است.

۲ - تفاوت معنای حرفی و معنای اسمی



نکته:
معنای حرفی و معنای اسمی همانند جوهر و عرض می‌باشد؛ جوهر قائم به ذات بوده و خود به خود وجود دارد، ولی عرض در غیر حلول می‌کند و برای غیر است، مانند: جسم و بیاض، که فرق آن دو این است که جسم، خود به خود وجود دارد و قائم به ذات است، اما بیاض اگر بخواهد تحقق پیدا کند باید در جسم شکل بگیرد و صفت برای جسم باشد و در آن حلول نماید.
[۲] درر الفوائد فی الحاشیة علی الفرائد، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ج۱، ص(۱۹-۱۸).
[۷] سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ص۳۴۹.


۳ - عناوین مرتبط



معانی حروف.

۴ - پانویس


 
۱. درر الفوائد فی الحاشیة علی الفرائد، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ج۱، ص۴۸۸.    
۲. درر الفوائد فی الحاشیة علی الفرائد، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ج۱، ص(۱۹-۱۸).
۳. دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۱، ص۲۲۰.    
۴. دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۲، ص۶۵.    
۵. اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین،ج۱، ص۱۴.    
۶. محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۱، ص۵۴.    
۷. سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ص۳۴۹.
۸. مقالات الاصول، عراقی، ضیاء الدین، ج۱، ص۸۳.    
۹. مقالات الاصول، عراقی، ضیاء الدین، ج۱، ص۹۱.    
۱۰. فوائد الاصول، نائینی، محمد حسین، ج۱، ۲، ص۳۳.    
۱۱. کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۱۰، ۱۱ و ۱۲.    


۵ - منبع



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۵۶، برگرفته از مقاله «معنای حرفی».    

رده‌های این صفحه : معانی الفاظ




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.